De personages uit de televisieserie Seinfeld worden vaak aangehaald als een voorbeeld van de esthetiek en het ethos van de normcore-mode.

Het nieuws deze dagen gaat over terreuraanslagen, tweets van Trump en de dreiging van Noord-Korea, maar veel ontwikkelingen in de maatschappij verlopen in stilte. Eén van deze stille revoluties is de vertrutting. Zelf ben ik een kind van de generatie X, de Verloren Generatie (1961-1980) die zich wentelde in nihilisme en zichzelf verloor in seks, drug en rock-‘n-roll: fuck the system. Met mijn X-bril op zie ik dat de jeugd van tegenwoordig uitblinkt in braafheid en daar ben ik blij om. Vertrutting is een verademing.

Na een halve eeuw protestgeneraties is de maatschappij ontwricht met burgers die alleen maar hun rechten opeisen en menen dat ze de vrijheid hebben om iedereen te mogen kwetsen. Het wordt tijd voor een eerherstel van de oude waarden en normen. Hier zien we de invloed van de normatieve Kreeft in de tijdgeest. In 2010 begon een 15-jarig generatief kreefttijdperk en de conservatieve Kreeft gaat de losbandigheid van Tweelingen insnoeren. “Fatsoen moet je doen” van Jan-Peter Balkenende in het tweelingentijdperk was nog aan dovemansoren gericht maar nu begint het “Normaal doen” van Mark Rutte als een dwingende hand raddraaiers te corrigeren. Deze disciplinering komt van onderop vanuit de nieuwe generatie.

Kreeft begint nu net op stoom te komen (de dag- en nachtfase van Kreeft lopen van 2010 tot 2040), en de fatsoenrakkers krijgen nu wind in de zeilen. Eind jaren zeventig werd er nog openlijk over pedofilie gesproken, maar die tijd ligt inmiddels ver achter ons. De posters met plasseks van het Groninger Museum die in de jaren negentig in bushokjes waren te zien, is niet meer voor te stellen. Inmiddels worden cruisegebieden voor homo’s gesloten, wordt er gescheiden zwemmen ingevoerd voor mannen en vrouwen en is de hoofddoek voor moslima’s een symbool voor hun identiteit.

Wie had gedacht dat na de flower power, de anarchistische jaren tachtig, de globalisering, seksuele revolutie, informatierevolutie en de multiculturele samenleving, de jeugd zich vrijwillig plaatst in een keurslijf van burgerlijke gehoorzaamheid? De generatie Z (geboren na 1995) doet het. De pubers van nu beginnen later met seks en alcohol, en roken is echt voor losers.

Langzaam maar zeker dresseert Kreeft ons met zachte dwang. Ongewenst gedrag wordt steeds minder getolereerd door de ‘gewone mensen´. Elke BN’er wordt publiekelijk gekeurd op zedelijk gedrag. Toen Gordon een paar jaar geleden grapjes maakte over een Chinese kandidaat in een talentenjacht kwam daar kritiek op maar hij kwam er nog mee weg want de Amsterdamse humor steekt altijd een beetje. Maar vorige week moest rapper Boef echt ondervinden dat Kreeft zijn vrouwonvriendelijke uitspraken niet meer pikt. Zelfs zijn mea culpa mocht niet baten. Ook Camil Eurlings kon de verontwaardiging over het handgemeen dat hij met zijn ex-vrouw had, niet sussen. Het is even wennen. Ontoelaatbaar gedrag waar de ambtsdragers en beroemdheden eeuwen mee weg kwamen, wordt niet meer getolereerd. Zal over tien jaar André van Duin excuses moeten maken over zijn grappen over Erica Terpstra? En kan het vloeken van Youp van ’t Hek straks nog wel? Steeds meer worden kwetsende uitlating als ontoelaatbaar bestempeld. Ik denk dat de bagger op internetfora en de overdaad aan porno op internet zijn langste tijd wel heeft gehad. Kreeft stelt grenzen aan de zeden.

Kreeft is ons allemaal aan het dresseren. Wie over de schreef gaat moet boeten. Dopinggebruikers in de sport worden vogelvrij verklaard. Lance Armstrong is door het slijk gehaald en dat terwijl Joop Zoetemelk drie keer betrapt is op doping. Het lijkt niet eerlijk maar nu is de tijd rijp voor een portie fatsoen en daarom explodeerde vorig jaar de #MeToo-discussie. Deze openbare schandpaal vloog hier en daar uit de bocht maar het heeft de schuldigen en potentiele daders bewust gemaakt: door één misstap kan een carrière eindigen. We leven echt in een andere tijd. Bij Woody Allen en Roman Polański was de ophef over seksueel misbruik van minderjarige meisjes muisstil. Tegenwoordig moet elke zondaar boeten.

In de cultuur van naming and shaming worden mensen voorzichtig in de sociale media. Die foto waar je iets te dronken op een feestje een rare kop trekt, zou in de toekomst wel eens nadelig kunnen uitpakken op een sollicitatiegesprek. En alles wat je post wordt eeuwig bewaard en zou indien de strekking niet zo ‘netjes’ is wel eens tegen je gebruikt kunnen worden. Het gevolg is dat mensen uit zichzelf gewenst gedrag gaan vertonen.

Voor de modetrend kijkt Kreeft terug naar het stiertijdperk: de duffe mode van het jaren tachtig, maar dan met een eigentijds tintje en we noemen het normcore: een samentrekking van normal en hardcore. Je moet hierbij denken aan de kledingstijl van Steve Jobs met het kapsel van Kim Jong-un. Normcore heeft totaal geen pretenties en het doel van de saaie geslachtsloze kleding is om overal geaccepteerd te worden. Het is grappig dat de grote modehuizen deze trend van de straat volgen. Kreeft is volks en de elite moet zich in een kreefttijdperk conformeren naar het volk.

Het ironische is dat we in de jaren tachtig niet bewust waren dat we met witte sokken, tuinbroeken, slobbertruien en fleecetruien voor aap liepen en nu kiest de massa bewust voor deze sufheid. Misschien is dat wel een stil protest van onze tijd. We zijn moe van extravagance, dure merkkleding, het spelen met identiteiten en de dwang om modetrends te moeten volgen en steeds maar moeten consumeren. Normcore wil ook zeggen: bevrijding zoeken in gewoon zijn, ik draag simpele kleren en op deze manier schik ik mij in de samenleving. En wat meer gemeenschap kunnen we wel gebruiken.