Er zijn voor de beschavingen verschillende indelingen te maken, net als bij de indeling van de continenten.

10. Beschavingen met de kabbala

De typologie van de tien baseer ik op de kabbalistische levensboom. In Boom des Levens zijn er tien knooppunten waarin de Goddelijke Wil een vorm kan aannemen. Deze knooppunten worden sefira genoemd (meervoud sefirot) en zijn verbonden met de getallen 1 t/m 10. Aan elke sefira zijn tal van kenmerken of attributen toegeschreven. De tien getallen staan in verbinding met elkaar en elke verbinding is verbonden met een tarotkaar en een letter van het Hebreeuwse alfabet. De tien sefirot en de verbindingen ertussen kunnen worden gelezen als een ontwikkeling met fases.

Het is nogal ingewikkeld om met de kabbalistische levensboom tien beschavingen te identificeren omdat de kabbala een amalgaam is van veel verschillende en soms tegenstrijdige systemen. Ik kies voor de benadering van de tien als een verhoogde één (1 + 0) en de tien als een dubbele vijf (2 x 5).

De tien is een één met een nul: in de tien komen de aanwezige wereld (1) en de afwezige wereld (0) samen. In de tijd dat de kabbala is ontwikkeld komt dit overeen met de Oude Wereld (1) en de Nieuwe Wereld (0). Deze tweedeling vormt de basis voor de indeling met de tien. Met het begrip de Oude Wereld worden de gebieden bedoeld die in Europa bekend waren voor de Europese ontdekkingen vanaf 1492.  Wanneer ik meer in detail kijk, dan zie ik dat de Europeanen buiten de Nieuwe Wereld van Amerika de onbekende wereld van Australië hadden ontdekt. Het onbekende Zuidland dat in een breder perspectief Oceanië wordt genoemd, is een struikelblok in de geografie omdat het niet tot de Nieuwe Wereld wordt gerekend maar ook niet tot de Oude. Ook Sub-Saharisch Afrika was een terra incognito voor de Europeanen, hoewel het continent Afrika bekend was in de precolumbiaanse tijd. Met deze gedachtelijn onderscheid ik vier werelddelen: Oceanië, Amerika, Eurazië en Afrika. Deze vier werelden stel ik gelijk aan de vier werelden van de scheppingsmanifestatie welke middeleeuwse kabbalisten beschreven:

• Atziluth, de archetypische wereld; deze wereld bevat alleen de sefira Kether en verbind ik met de beschaving in Oceanië.
• Briah, de wereld van de schepping; deze wereld bevat de sefirot Chokmah en Binah en verbind ik met Anglo-Amerika en Latijns-Amerika.
  Atziluth en Briah vormen samen het ‘hoofd’ of de Hemelse Driehoek: Oceanië en Amerika.
• Yetzirah, de wereld van vorming; deze wereld bevat de sefirot Chesed, Geburah, Tiphareth, Netzach, Hod en Yesod en verbind ik met zes beschavingen op het continent Eurazië.
• Assiah, de fysieke wereld; deze wereld bevat alleen de sefira Malkuth en verbind ik met de beschaving van Afrika.
  Yetzirah en Assiah vormen samen het ‘lichaam’: de Oude Wereld.

Vanuit de benadering van de tien als een dubbele vijf, leid ik de tien beschaving af aan de vijf werelddelen die ik identificeerde met de vijf oosterse elementen. Volgens de oosterse elementenleer verzwakken de elementen elkaar door de cyclus van de vernietiging. Met dit principe kan een werelddeel een gebied van een ander werelddeel ‘losweken’ en met de vijf losgeweekte gebieden heb ik tien beschavingen. De vijf werelddelen volgens de indeling van de oosterse elementen, verdeel ik paarsgewijs en symmetrisch in de kabbalistische levensboom volgens het hieronder afgebeelde figuur. Door de plaatsing van het oosterse element vuur in sefira 1 en 10, is elk werelddeel via de verbindingslijnen van de levensboom verbonden met de andere werelddelen en deze eigenschap geldt ook voor de oosterse elementenleer.

• Het oosterse element hout dat in de typologie van de vijf overeenkomt met Amerika neemt de sefira 2 en 3 in en bestaat uit Anglo-Amerika (2) en Latijns-Amerika (3).
• Het oosterse element water dat in de typologie van de vijf overeenkomt met Eurazië neemt de sefira 4 en 7 in en bestaat uit Europa (4) en Midden-Azië (7).
• Het oosterse element aarde dat in de typologie van de vijf overeenkomt met Azië neemt de sefira 6 en 9 in en bestaat uit Oost-Azië (6) en Zuidoost-Azië (9).
• Het oosterse element metaal dat in de typologie van de vijf overeenkomt met Midden-Aarde neemt de sefira 5 en 8 in en bestaat uit de Mediterrane Wereld (5) en Indië (8).
• Het oosterse element vuur dat in de typologie van de vijf overeenkomt met Afrika neemt de sefira 1 en 10 in en bestaat uit Oceanië (1) en Zwart Afrika (10) waarbij ik Oceanië definieer als de Europese kolonisatiegebieden op het zuidelijk halfrond (Zuidelijk deel Zuid-Amerika, Zuid-Afrika, Australië, Nieuw-Zeeland).

De tien beschavingen ingedeeld volgens de kabbalistische levensboom. Uitheems-Afrika is de elfde beschaving.

De tien sefirot in de kabbalistische levensboom zijn te lezen als een ontwikkeling. In het Westen beschouwen we een ontwikkeling als de groei van een klein zaadje dat uitgroeit tot een volwassen entiteit en ouder wordt en uiteindelijk sterft. Het is een ontwikkeling van een individu welke voortkomt uit de Stof en uiteindelijk oplost in de Geest. De kabbalisten beschrijven de ontwikkeling omgekeerd: de indaling van de ziel in het lichaam. De tien sefirot zijn een weergave van het Bijbelse scheppings-verhaal dat begint met de Goddelijke Wil en via de tien sefirot een fysieke vorm aanneemt. Voordat God de wereld schiep, was volgens de Joodse mystiek eerst een proces van inspiratie, gedachte en beslissing nodig, een verborgen proces dat zich 'in het hoofd' afspeelt (sefira 1, 2, 3). Daarna komt het fysieke resultaat tijdens de zes scheppingsdagen (sefira 4, 5, 6, 7, 8, 9). De zevende dag is de dag van rust (sefira 10).

Het eerste sefira staat voor de wil, het tweede sefira is een plan, het derde sefira is een uitgewerkt plan, het vierde sefira bezit de energie om het plan uit te voeren, het vijfde sefira moet die energie controleren, in het zesde sefira ontmoeten de wereld van de geest en de stof elkaar, in het zevende sefira wordt het plan uitgevoerd in de fysieke wereld, in de achtste sefira volgen er correcties door de ervaringen in de fysieke wereld, in het negende sefira staat het onderhoud centraal en in het tiende sefira is Gods Wil volledig tot uitdrukking gekomen in de fysieke wereld. Volgens deze tien stappen is bij de mens de ziel ingedaald in het lichaam.

Om de ontwikkeling van de mensheid te volgen, moeten we onderaan beginnen bij Malkuth en opklimmen naar Kether. De reis van de homo sapiens begint in Afrika en deze splitst zich in drie wegen over Azië, Midden-Aarde en Eurazië, waaruit de sprong naar Amerika is gemaakt op drie verschillende manieren. De eerste Ameri-kanen kwamen vanuit het werelddeel Midden-Azië via de Beringstraat naar Amerika. Vanuit het werelddeel Zuidoost-Azië kwamen de Polynesiërs rond 1200 op Paasei-land en genetisch onderzoek heeft aangetoond dat er tussen 1300 en 1500 contact moet zijn geweest tussen inheemse Amerikanen en de bewoners van Paaseiland. Tot slot maakte ook Mediterrane Wereld - waar ook Portugal en Spanje toe behoren - de reis naar Amerika via de Atlantische Oceaan en werd Amerika ontdekt. Vanuit Amerika eindigt de reis van de mensheid in Oceanië waarna er een nieuw begin in Afrika volgt.

Jeroen Visbeek, december 2015